سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه یکی از انـواع سـنگ‌هـای ادراری اسـت. سـنگ ادراری ممکن است در کلیه، حالـب، مثانـه و یـا مجـرای ادرار باشد، ولی به طور شایع در کلیه تشکیل می‌شود و به سنگ کلیه معروف است.
حدود ۵ تا ۱۰ درصد مردم در طول زنـدگی بـه سنگ کلیه مبتلا می‌شوند. حداکثر شیوع سنگ ادراری در مردان در دهه چهارم زندگی و در زنان در دهه پـنجم زنـدگی اسـت.
علل تشکیل سنگ کلیه چیست؟
از دیدگاه طب جدید
علل اصلی تشکیل سنگ در کلیه، از منظر طب نوین چند مورد اسـت:
افزایش غلظـت موادی مثل اگزالات کلسیم، فسفات کلسیم و اسـید اوریـک در ادرار
کمبـود مـوادی مثـل سـیترات
کمبـود مایعات در بدن بیمار
عفونت ادراری، رکود ادراری
دوره‌هـای بی حرکتی و اختلالات ژنتیکی.
از دیدگاه طب سنتی
از منظر طب سنتی، سنگ کلیه نه از بلغم و نه از سوداست، به عبارت بهتر؛ سنگ کلیه از جنس رطوبت خام است که عملیات هضم به خوبی روی آن انجام نشده و این رطوبت لزج شده، مانده و در اثر حرارت زیاد کلیه بخش لطیف آن از بین رفته و بخش غلیظش باقی مانده و به شکل سنگ درآمده است.
استاد ابوعلی سینا در فصل ششم کتاب طب در پدیدآمـدن ماده سنگی در کلیه یا مثانه دو عامل اصلی ذکر کرده‌اند:
۱) چگونه مزاج ماده، برای سخت شدن و تبـدیل شـدن بـه سنگ آمادگی دارد.
موادی که برای سنگ شدن در کلیه و مثانـه آمـادگی دارنـد، عبارتند از: ماده مرطوب لزج و غلیظ، ماده ریم و چـرک غلیظ و خون که در ورم دمل شده جمع می‌آیـد (کـه البتـه ایـن حالت به ندرت رخ می‌دهد).
۲) سببی از خارج بر ماده قابل سنگ شـدن اثر می‌گذارد و آن را به سنگ تبدیل می‌کند که این سبب حرارت مافوق حالت طبیعی اسـت.حـرارت بـیش از حـد طبیعـی کـه به وجود می‌آید و ماده را به سنگ تبدیل می‌کند چند علـت دارد:
حرارت زاده مزاج گرم بوده و در خود بدن اسـت.
حـرارت از خوردن خوراکی بسیار گرمی بخش ایجاد شده است.
عوامل مستعدکننده سنگ کلیه
وراثت
هر عاملی که تولید رطوبت خام و لزج در بدن را افزایش دهد مانند خوردن غذاهای غلیظ و سنگین
پرکاری تیروئید
بازگشت ادرار به کلیه در اثر نگه‌داشتن آن
یبوست
کم تحرکی و چاقی
پرخوری و درهم‌خوری
عفونت کلیوی
مصرف الکل
خوردن لبنیات بدون مصلحات
شام سنگین خوردن
افراط در فعالیت‌های جنسی
با معده سنگین ورزش کردن
بیماری‌های معدوی که باعث افزایش جذب کلسیم می‌شوند
گرمی هوا و تأثیر آن در نرخ ابتلا به سنگ کلیه
در شرایط که هوا گرم باشد و از سویی مزاج کلیه نیز گرم باشد، مواد زائد بدن غلیظ‌ت شده و سفت و تبدیل به سنگ می‌شود، از همین رو گرکی هوا که باعث گرم شدن سنگ کلیه شود در ایجاد سنگ نقش دارد.
علائم وجود سنگ در کلیه چیست؟
درد در یک طرف شکم یا کمر به صورت مقطعی و شدید
خون در ادرار ( به رنگ صورتی، قهوه‌ای، قرمز)
استفراغ و تهوع
بی‌رنگ و بد بو شدن ادرار
تب و لرز
تکرر ادرار
کم بودن مقدار ادرار
سوزش زمان دفع ادرار
انواع سنگ در کلیه‌ها
۱_ اگزالات کلسیم: از همه شایع‌تر می‌باشد.
۲_ اسید اوره: در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود و در افراد مبتلا به نقرس بیشتر است. ادرار مبتلایان به این نوع اسیدی است.
۳_ استروویت: در زنانی بیشتر مشاهده می‌شود که دارای عفونت ادراری هستند.
۴_ سیستئین: بسیار نادر است و در افرادی که دچار اختلالات ژنتیکی سیستنوری هستند بیشتر وجود دارد
تشخیص سنگ کلیه
در طب نوین با آزمایشات مختلفی که گرفته می‌شود اندازه و نوع آن را مشخص می‌کنند. مانند:
سونوگرافی
MRI از شکم و پهلو
CTscan شکم
آزمایش ادرار
پیلوگرافی داخل وریدی
